BLOW MOLDİNG (ŞİŞİRME) TEKNOLOJİSİ İLE POLİETİLEN ÜRETİMİ
HDPE Yüksek yoğunluklu lineer polietilen hammaddeyi ısıtıp plastikleştiren, bunları uygun bir kalıp içerisinde üfleme metoduyla şişirerek içi boş plastik kapları üreten makinelere polietilen şişirme makineleri denir.
Genel olarak üretimde söz sahibi makinelerin şişirme teknolojileri sırası ile şu şekildedir:
• Ekstrüzyon şişirme (sürekli, akümülatif ve ko-ekstrüzyon)
• Enjeksiyon şişirme
• Enjeksiyon gerdirme şişirmedir.
EKSTRÜZYON ŞİŞİRME MAKİNELERİ
Ekstrüzyon şişirme teknolojisi, şişirme sektöründe en çok kullanılan metotların başında gelmektedir. Cam şişe üretiminde uygulanan yönteme benzeyen bir tekniktir. 2 mililitreden 9000 litreye kadar hacminde olan çeşitli boyuttaki şişe, bidon ve benzeri plastik eşyanın elde edilmesini sağlayan kalıplama yöntemidir. Bu yöntem kalıptan boru şeklinde elde edilen ve istenilen ölçülerde kesilen parçaların (bunlara parison da denilir) sıcak bir kalıp içinde, soğumasına izin vermeden çevresindeki kalıbın şeklini alana kadar içine hava üflenerek şişirilmesi esasına dayanır.
Kapalı bir bölmede bulunan malzeme basınç uygulanarak bir kalıp açıklığından akışa zorlanır. Bu sırada malzeme kalıp boşluğunun belirlediği biçimde sabit kesitli sürekli bir ürün oluşur. Bu şekilde termoplastik malzemelerden hortum (parison) oluşturulur. Sapma kafası vasıtası ile hortum dikey akış konumuna getirilir. Ekstrüzyon işlemi devamlı bir işlemdir, hortum kesildikten sonra diğer bir kalıba hortum verilir veya birinci kalıptaki hortum (parison) kalıpla beraber ekstrüderden uzaklaşırken diğer kalıp ekstrüder önüne gelip hortum bunun içine alınır. Daha sonra kalıp içindeki sıcak plastik hortumu 5 – 10 bar arasındaki hava basıncı ile kalıp boşluğu içinde şişirilir ve bitmiş ürün oluşur.
EKSTRÜZYON ŞİŞİRME (BLOW MOLDİNG) YÖNTEMİNİN AVANTAJLARI
• Şişirmede kullanılan basınç, aynı malzemeyi bir başka şekillendirme yöntemi olan enjeksiyonda kullanılan basınçtan çok daha düşüktür. Bu nedenle ekonomiktir.
• Gerekli ekstrüzyon şişirme makine parkı enjeksiyon şişirme makinelerine kıyasla daha ucuzdur.
• Üretilen parçanın üzerinde bulunan ve genellikle ürün kapak kısmını oluşturan vidalı bölgelerin tek kalıpta üretilmesi mümkündür.
• Farklı geometrik biçimlerde ve istenilen boyutlarda ürün elde edilebilir.
• Polietilen su deposunun boğaz bölgesi ve gövdesi daima iyi bir görünümdedir.
• Üretimde çapak sorunu yoktur ve ürün daima aynı gramajda çıkmaktadır.
EKSTRÜZYON ŞİŞİRME PROSESİNİN TEMEL AŞAMALARI
Termoplastik ham maddenin bir ekstrüderde plastikleştirilmesi ve hazırlanması
Dikey bir akış ile erimiş plastiğin yönlendirilmesi
Erimiş hammaddenin parison denilen akışkan hortum hâline getirilip kafadan dışarı akıtılması (Parisonun aktığı kafaya, sadece kafa, ekstrüzyon kafası, şişirme kafası ve parison kafası da denmektedir.)
Kafadan akan parisonun bir kalıbın arasında mengene yardımı ile kıstırılması
Şişirme pimleri ya da şişirme iğneleri (ya da sibopları) nın kapalı olan kalıbın içine girmesi
Soğutma suyuyla soğutulmuş kalıp duvarlarının arasındaki parisonun şişirme pimleri aracılığı ile basınçlı hava ile şişirilmesi ve şişirme işleminin sonunda boğaz çapağından arındırılması
Kalıbın açılarak şişirilmiş ürünün şişirme piminde asılı kalması
Şişirilmiş ürünün kenar bölgelerindeki çapaklarından arındırılması
Akümülatif kafa ekstrüzyon şişirme özellikle yüksek hacimli ürünler, polietilen su depoları üretimi için ideal bir çözümdür. Özel tasarımlı kafa ham madde iletiminin hızlı şekilde olmasını sağlayarak ürün üzerinde dalgalanma izleri meydana gelmesini engeller. Su soğutmalı şişirme pimi hidrolik olarak kontrol edilir. Şişirme grubu aşağı yukarı hareket edebilmektedir. Şişirme grubunun hareket özelliği parisonun daha güçlü bir yapıda olmasına, kalıplamada ve kalıbın açılması esnasında dayanıklılığının artmasına yardımcı olur.
Kullandığımız makinelerin diğer ekstrüzyon şişirme makinelerinden farkı ise değişebilir özellikli kafa sayesinde şişirilecek hortum üzerinde ikinci ve üçüncü bir renkte ürünün şerit olarak oluşumunu sağlamasıdır. Bu sayede hijyenik ve içilebilir olarak beyaz renkte iç katman, güneşin zararlı ışınlarını (UV) engelleyen ve yosun, koku oluşumuna engel olan koyu gri renkte orta katman ve mavi renkte dekotatif ve sağlamlık kazandıran dış katmanlı olacak şekilde Türkiye’nin en büyük litrede ürün üretme kapasitesine sahip makinası ile çalışmaktayız.