POLİETİLEN NEDİR?
Polietilen, bir termoplastiktir ve çeşitli ürünlerde kullanılmaktadır. Dayanıklı kimyasallara karşı yüksek direnç göstermektedir. Polietilen ismini monomer haldeki etilenden almaktadır ve endüstride kısaca PE diye isimlendirilmektedir. Polietilen (PE), suyu çok az emen sert, sağlam, dayanıklı, boyut kararlılığına sahip, dielektrik özellikte ve kolay işlenebilir bir malzeme türüdür. Formülü ise (C2H4)n dir. Etilen molekülünün (C2H4), polimerizasyonu ile üretilmektedir.
Polietilen plastik, düşük yoğunluklu (LDPE) veya yüksek yoğunluklu (HDPE) olabilmekte, kalıplanabilmekte ve çeşitli şekillerde kalıplara dökülebilmektedir. Her yıl dünya çapında, on milyonlarca ton ile dünyada en çok üretilen plastiklerden biridir.
POLİETİLENİN TARİHÇESİ
Polietilen (PE) ilk olarak 1899 yılında Alman kimyager Hans von Pechmann tarafından diazometanı araştırılırken kazayla sentezlendi.
Endüstriyel olarak etilenin polimerleştirilme tepkimesi ise ilk kez 1930 ve 1940 yılları arasında, yine tesadüfen Eric Fawcett ve Reginald Gibson tarafından Northwich, İngiltere’de bulunan Imperial Chemical Industries (ICI) ’de keşfedildi. Yaklaşık 2000 barlık çok yüksek basınçlar altında gerçekleştirilen bu tepkimenin teknolojisinin kolayca uygulanabilir hale getirilmesi için yıllar geçmesi gerekti. Daha sonra mekanik ve elektriksel özelliklerinin farkına varılan polietilen, birçok farklı uygulamada kullanılmaya başlandı. 1950’ li yıllara gelindiğinde kimyacı K. Ziegler, düşük basınç altında polimerleştirme tepkimesini geliştirdi. Bu yöntem 1970 yıllarında polietilenin bütün çeşitlerine yaygınlaştırıldı; bu sayede o tarihten itibaren polietilen, dünya çapında en çok kullanılan plastik maddelerden biri haline geldi. Günümüzde de mutfak eşyalarından endüstri ekipmanlarına kadar pek çok farklı alanda kullanılmaktadır.
Ayrıca polietilenler termoplastik ailesinin en eski polimerlerinden biri olarak bilinmektedir. Başlarda sadece alçak yoğunluklu üretilirken zamanla gelişim göstermiş ve yüksek yoğunluklu, lineer, orta yoğunluklu olmak üzere üç yeni polietilen türü aileye eklenmiştir.
POLİETİLEN NERELERDE KULLANILIR?
Geri dönüştürülebilir olan polietilen çok geniş kullanım alanlarına sahiptir. Düşük yoğunluklu (LDPE) ve yüksek yoğunluklu (HDPE) olmak üzere iki farklı şekilde üretimi bulunmaktadır. Dayanıklı maddelerin üretiminde yüksek yoğunluklu polietilen kullanılmaktadır. Daha yumuşak malzemelerin gerektiği sektörlerde ise alçak yoğunluklu polietilen maddeler kullanılmaktadır. Örneğin düşük yoğunluklu polietilen (LDPE), sünger, market poşetleri ve plastik ambalaj gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) ise, sanayi ve imalat sektöründe basınçlı borular, gaz dağıtım boruları gibi malzemelerin yapımında kullanılmaktadır.
Temizlik maddelerinin ambalajları da polietilen maddeden yapılmaktadır. Çamaşır suyu, bulaşık deterjanı, tuz ruhu, çöp poşeti gibi birçok temizlik ürününün ambalajlanmasında polietilen kullanılır. Sıvı maddeler ve özellikle kimyasal olarak tahriş gücü yüksek bu temizlik maddeleri için dayanıklı ambalajlar kullanılmalıdır. Dayanıklı ambalajlar da yüksek yoğunluklu polietilenden üretilmektedir.
Aynı zamanda polietilenler birincil plastik olarak adlandırılır ve dönüşümlü plastiklere göre daha sağlamdır. Bu yüzden oyuncak sektöründe, birincil plastik olarak imal edilen oyuncaklar kullanılarak daha kaliteli ürünler elde edilmektedir. Saydam olan ve cama benzeyen polietilen ise züccaciye de dahil olmak üzere birçok sektörde kullanılmaktadır. Kullanım alanına göre bu malzemeler, sert veya yumuşak olarak üretilmektedir. Bu yüzden polietilen maddeler, malzemenin kullanım alanına göre kimyasal uygulamalardan geçirilmektedir.
Polietilenin Diğer Kullanım Alanları
- Mutfak eşyaları
- Çeşitli kaplar
- Plastik kutular
- Plastik tüpler
- Plastik şişeler
- Poşetler
- Yüksek basınçlı borular
- Oyuncak kaplamaları
- Kabloların yalıtkan katmanları
- Ambalaj filmi ve paketleme imalatları
- Kesim masaları
- Su arıtma cihazları
- Endüstride tank ve ekipmanların yapımı
- Atık su tesislerinde pompa, vana, diyafram, körük ve silindir üretimi
- Ortopedi sektöründe sıcak şekillendirmeye uygunluğu sayesinde protez ve destekleyici gibi malzemelerin yapımı
- Elektro kaplama, galvano sanayinde kimyasal maddelerin depolandığı, tank, depo imalatı
